Ο Δήμος Καλλιθέας υλοποιεί την Πράξη: «Δράσεις Δημιουργίας Έξυπνης Πόλης στον Δήμο Καλλιθέας», στο πλαίσιο της Δράσης «Έξυπνες Πόλεις» – ID 16854, που είναι ενταγμένη στον Πυλώνα 2 – Ψηφιακή μετάβαση στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στον Άξονα 2.2 – Ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους, με πλήρη χρηματοδότηση από το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», προϋπολογισμού στο ΠΔΕ: 2.871.000,00 €

Η σχετική σύμβαση περιλαμβάνει τις παρακάτω δράσεις:

Α) Έξυπνο σύστημα αποτροπής παράνομης και αντικοινωνικής στάθμευσης

1) Έξυπνες διαβάσεις
Το Σύστημα Έξυπνης Διάβασης Πεζών, είναι ένα πρωτοποριακό σύστημα, το οποίο θα εξασφαλίζει την ασφαλή διέλευση των πεζών στην περιοχή παρέμβασης μέσα από την αυτόματη αναγνώριση παρουσίας τους και την αυτόματη φωτεινή σήμανση της διάβασης. Το σύστημα θα ενεργοποιείται μόνο στην περίπτωση διέλευσης πεζών και οχημάτων από διαφορετικές κατευθύνσεις, ώστε να ενισχύεται η προσοχή τόσο των πεζών, όσο και των διερχόμενων οδηγών. Έτσι, τo σύστημα της έξυπνης διάβασης θα γίνεται περισσότερο αντιληπτό από τα συνήθη, απλά συστήματα αναλαμπόντων φανών, τα οποία είναι ενεργοποιημένα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας (24/7) και τα οποία με το πέρας του χρόνου οι χρήστες του δρόμου, και ιδίως οι οδηγοί που διέρχονται συχνά, τα αγνοούν αφού τα παρατηρούν συνεχώς αναμμένα ακόμα και σε χρονικές περιόδους που δεν είναι αναγκαίο, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η παραβατικότητα στους δρόμους.
Η διάβαση θα λειτουργεί «έξυπνα» ώστε να προειδοποιεί τους πεζούς και τους οδηγούς όταν πραγματικά υπάρχει πρόθεση διέλευσης, αποφεύγοντας τη δημιουργία κυκλοφοριακής συμφόρησης. Η διάβαση θα διαθέτει ένα εξελιγμένο σύστημα τεχνοτροπίας και λογισμικού με κύριο στόχο να ενεργοποιήσει την προσοχή των χρηστών του δρόμου και να τους προειδοποιήσει για πιθανές επικίνδυνες καταστάσεις.
Το κάθε σύστημα έξυπνης πεζοδιάβασης θα:
• προειδοποιεί οπτικά τους πεζούς που διασχίζουν τη διάβαση ή που έχουν πρόθεση να διασχίσουν τη διάβαση, μόνο όταν υπάρχει όχημα που κινείται προς εκείνη την κατεύθυνση.
• προειδοποιεί τους οδηγούς που προσεγγίζουν τη διάβαση ενεργοποιώντας προειδοποιητικά φώτα, μόνο όταν υπάρχει πεζός που διασχίζει τη διάβαση ή που έχει πρόθεση να διασχίσει τη διάβαση.

2) Σύστημα έξυπνης στάθμευσης
Στόχοι Έργου Έξυπνης Στάθμευσης
Βασικούς στόχους που ο Δήμος επιδιώκει δυνητικά από την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος έξυπνης στάθμευσης αποτελούν οι παρακάτω:

• Διασφάλιση της στάθμευσης των κατοίκων, με την παροχή προνομίων ελεύθερης στάθμευσης σε συγκεκριμένα οδικά? τμήματα.
• Παρακολούθηση θέσεων περιορισμένης πρόσβασης (π.χ. θέσεις στάθμευσης ΑΜΕΑ κτλ.)
• Παρακολούθηση θέσεων απαγόρευσης στάθμευσης για την αποτροπή κατάληψης θέσεων (π.χ. ράμπες ΑΜΕΑ, στροφές αστικών λεωφορείων κτλ.)
• Αποθάρρυνση της μακροχρόνιας στάθμευσης και της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων. Ταυτόχρονα, στις περιοχές όπου υπάρχει εμπορική? δραστηριότητα η? παροχή? υπηρεσιών, δίδεται η δυνατότητα στάθμευσης για τους επισκέπτες (που πολλές φορές δεν διευκολύνονται από? τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς διότι πραγματοποιούν σύνθετες διαδρομές), με στόχο να διευκολυνθεί? η εμπορική? δραστηριότητα και η λήψη υπηρεσιών.
• Ευελιξία επεκτασιμότητας του συστήματος. Το σύστημα έξυπνης στάθμευσης μέσω κινητού? τηλεφώνου που θα εφαρμοσθεί? σε συγκεκριμένα οδικά? τμήματα του Δήμου, θα πρέπει να διαθέτει την ευελιξία να μπορεί? ανά? πάσα στιγμή? να επεκταθεί? στις γύρω περιοχές (η? οδικά? τμήματα), στις οποίες θα ανακύπτουν, με την πάροδο του χρόνου, ανάγκες ελέγχου της στάθμευσης. Θα πρέπει επίσης να έχει τέτοια δομή? και στοιχεία που να μπορεί? να καλύψει τις τυχόν ιδιαιτερότητες των διαφόρων περιοχών του Δήμου, χωρίς να χάνεται η ομοιογένεια του.
• Βελτίωση κυκλοφοριακών συνθηκών. Το σύστημα θα οργανωθεί? με τέτοιο τρόπο, ώστε πρωτίστως να βελτιώσει τις συνθήκες στάθμευσης και κυκλοφορίας που επικρατούν αυτή? τη στιγμή? στα κεντρικά? οδικά? τμήματα του Δήμου περιορίζοντας ουσιαστικά? την παράνομη στάθμευση που ευθύνεται σε σημαντικό? βαθμό? για τις συνθήκες αυτές.
• Μείωση της χρήσης του Ι.Χ. Το σύστημα έξυπνης στάθμευσης τακτοποιεί? και διευκολύνει τη στάθμευση, αλλά? δεν ενθαρρύνει και ει δυνατόν αποτρέπει τη χρήση του Ι.Χ. για τις μετακινήσεις των πολίτων στο κέντρο της πόλης. Αυτό? μπορεί? να επιτευχθεί? με την άσκηση κατάλληλης πολιτικής (βελτίωση αστικών συγκοινωνιών, αστυνόμευση κ.λπ.)
• Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Θα αποβλέπει στη μείωση της ρύπανσης και τη βελτίωση των περιβαλλοντικών όρων της κεντρικής περιοχής εφαρμογής.

Συνοπτικά, η παρακολούθηση της κατάληψης των θέσεων στάθμευσης σε κάθε οδό που θα εφαρμοστεί το σύστημα θα πραγματοποιείται με την τοποθέτηση αισθητήρων ανίχνευσης καταληψιμότητας θέσης.
Το σύστημα έξυπνης στάθμευσης θα είναι υπεύθυνο για την καταχώρηση των αδειοδοτημένων μόνιμων κατοίκων ως χρηστών με τα προσωπικά τους στοιχεία και τα στοιχεία των οχημάτων τους. Μέσω του συστήματος, θα δίνεται η δυνατότητα για πλήρη έλεγχο του λογαριασμού του χρήστη και αδειοδοτήσεών του.
Το σύστημα θα γνωρίζει την κατάσταση κατάληψης όλων των θέσεων στάθμευσης και θα πληροφορεί είτε τους οδηγούς για διαθέσιμες θέσεις, είτε τους Δημοτικούς Αστυνομικούς, για οχήματα που έχουν σταθμεύσει παράνομα στις θέσεις μόνιμων κατοίκων ή στις θέσεις αποτροπής στάθμευσης.

Β) Σύστημα περιβαλλοντικών αισθητήρων

Σταθμός Μέτρησης Περιβαλλοντικών Μεγεθών

Οι πόλεις παγκοσμίως αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ποιότητα του αέρα, τα επίπεδα θορύβου, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και τον αντίκτυπό της, τόσο στην υγεία όσο και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Με την ανάπτυξη ενός δικτύου περιβαλλοντικών αισθητήρων, οι πόλεις αποκτούν τη δυνατότητα να μετρούν και να αξιολογούν κρίσιμα μεγέθη για το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονται.
Το έξυπνο δίκτυο σταθμών μέτρησης περιβαλλοντικών δεδομένων προσφέρει μια πλήρως διαχειριζόμενη υπηρεσία cloud IOT που επιτρέπει την παρακολούθηση, τη σύγκριση και την ανάλυση ενός ευρέος φάσματος ρύπων και σωματιδίων σε πραγματικό χρόνο. Το δίκτυο αναμένεται να συμβάλλει στην εξαγωγή πολύτιμων αναλύσεων και την παροχή ειδοποιήσεων σε πραγματικό χρόνο, για την αναγνώριση και επισήμανση τυχόν έκτακτων προβλημάτων.
Το προς υλοποίηση δίκτυο μπορεί να συνδέεται με μια πλατφόρμα έξυπνης πόλης, που θα αναλάβει την περεταίρω αξιοποίηση και δημοσιοποίησης των δεδομένων αυτών.
Σκοπός είναι να αποτιμώνται και να παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο τα συστατικά της ρύπανσης όπως τα επίπεδα των σωματιδίων (PM 1, PM 2.5, PM 10), το όζον (Ο3), το διοξείδιο του αζώτου (NO2), το μονοξείδιο του Άνθρακα (CO) και το διοξείδιο του θείου (SO2). Παράλληλα θα μπορούν να μετρηθούν και βασικές μετεωρολογικές παράμετροι (θερμοκρασία, υγρασία ατμοσφαιρική πίεση), οι οποίοι συμβάλουν στην συσσώρευση των ρύπων αλλά και το αίσθημα δυσφορίας των πολιτών. Τα δεδομένα από τα δίκτυο αυτό θα είναι «ανοιχτά» σε πρόσβαση στους πολίτες και σε όσους φορείς επιθυμούν να τα αξιοποιήσουν, μαζί με ιστορικά στατιστικά τους στοιχεία. Τα δεδομένα από κάθε σταθμό συγκεντρώνονται στην κεντρική εφαρμογή διαχείρισης και παρουσίασης στο σύννεφο (cloud-based application) όπου αποθηκεύονται, επεξεργάζονται και παρουσιάζονται σε πολλαπλές μορφές για την πληρέστερη κατανόηση.

Γ) Σύστημα έξυπνης άρδευσης

Το σύστημα έξυπνης διαχείρισης και ελέγχου άρδευσης αστικού πρασίνου, το οποίο θα συνδεθεί στην υπάρχουσα υποδομή άρδευσης με σκοπό τη βελτιστοποίησή της, στοχεύει στην αξιόπιστη ανάκτηση των δεδομένων/ μετρήσεων από αισθητήρες που θα εγκατασταθούν στην περιοχή παρέμβασης και στη μετάδοση της πληροφορίας μέσω του διαθέσιμου δικτύου. Το σύστημα θα διαλειτουργεί με το υφιστάμενο αυτόματο σύστημα άρδευσης, το οποίο αποτελείται από μία κεντρική μονάδα ελέγχου και 8 τοπικές ΙRRINet.

H λύση έξυπνης άρδευσης θα προσφέρει τις παρακάτω δυνατότητες:

• Απομακρυσμένη παρακολούθηση των μετρήσεων των αισθητήρων σε πραγματικό χρόνο
• Δυνατότητα απομακρυσμένου ελέγχου και προγραμματισμού ποτίσματος λαμβάνοντας υπόψιν καιρικές συνθήκες, συνθήκες εδάφους, και εποχικότητα
• Ανίχνευση μη κανονικών καταστάσεων και εντοπισμός / χωρικός προσδιορισμός συμβάντων

Δ) Citizen Wallet – Εφαρμογή «Έξυπνος Πολίτης»

Η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των δημοτών, η διευθέτηση ζητημάτων καθημερινότητας και εν γένει ζητημάτων του Δήμου και η μεγαλύτερη ενσωμάτωση τεχνολογιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις διαδικασίες του Δήμου αποτελεί ένα διαρκές ζητούμενο για τον Δήμο Καλλιθέας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και η διάχυση της σε όλες τις πτυχές της ζωής μας σε συνδυασμό με την ευρεία διάδοση των έξυπνων φορητών συσκευών (smartphones/tablets) και της διαρκούς σύνδεσης στο διαδίκτυο, αποτελούν όχι μόνο τα σύγχρονα εργαλεία επικοινωνίας και απομακρυσμένης εξυπηρέτησης του Δημότη αλλά και δυνητικά μέσα εντοπισμού, αναφοράς και επίλυσης δεκάδων ζητημάτων που συμβαίνουν καθημερινά στον Δήμο μας. Στο πλαίσιο αυτό, ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο και πολυκαναλικό πληροφοριακό σύστημα ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης του δημότη, διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών, καταγραφής, διαχείρισης και επικοινωνίας ζητημάτων μεταξύ Δήμου – Δημοτών θα αποτελέσει το μέσο για την αποτελεσματική διαχείριση και ταυτόχρονα καλύτερη εξυπηρέτηση των Δημοτών.

Το πληροφοριακό σύστημα θα δώσει τη δυνατότητα στους Δημότες να έχουν μια αμφίδρομη επικοινωνία με τον Δήμο και να εξυπηρετούνται εξ’ αποστάσεως αξιοποιώντας όλα τα ψηφιακά κανάλια όπως το κινητό τους τηλέφωνο ή την ιστοσελίδα του Δήμου ενώ στις υπηρεσίες του Δήμου ένα σύγχρονο διαδικτυακό εργαλείο διαχείρισης, δρομολόγησης και ενημέρωσης των Δημοτών για την επίλυση των αιτημάτων τους. Παραδείγματα τέτοιων αιτημάτων/ζητημάτων μπορεί να είναι θέματα καθημερινότητας όπως ο δημόσιος φωτισμός, η αποκομιδή σκουπιδιών/ογκωδών αντικειμένων και δεκάδες άλλα που απαντώνται καθημερινά στον Δήμο, διενέργεια ηλεκτρονικών πληρωμών και διευθέτησης οφειλών, υποβολή αιτήσεων και πληροφόρηση για διαδικαστικά ζητήματα, άμεση ενημέρωση και ειδοποιήσεις για έκτακτα και μη έκτακτα συμβάντα και λήψη της άποψης των δημοτών στο πλαίσιο διαβουλεύσεων για ευρύτερα θέματα του Δήμου.
Το σύστημα θα διασυνδέεται με τις εφαρμογές που υποστηρίζουν την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών, ώστε να αποτελεί κεντρικό σημείο επαφής των δημοτών με τις εν λόγω εφαρμογές. Το σύστημα θα έχει δυνατότητα να αποστέλλει αιτήσεις για τη χορήγηση ψηφιακών πιστοποιητικών και να υποδέχεται το αποτέλεσμα των αιτήσεων, με ενημέρωση της κατάστασης της αίτησης και αποθήκευση συνδέσμων για τη μετέπειτα ανάκτηση των ψηφιακών πιστοποιητικών μέσω της εφαρμογής.

Ε) Εφαρμογές για την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών σε πολίτες και επιχειρήσεις

Η δράση θα περιλαμβάνει τις εξής εφαρμογές:

• Εφαρμογή για τη διαχείριση και παρακολούθηση των Τελών και Αδειών των επιχειρήσεων
• Πλατφόρμα Διαχείρισης παιδικών σταθμών και ενημέρωσης γονέων
• Διαχείριση κλειστών και ανοιχτών χώρων άθλησης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας
• Διαχείριση μελών και εθελοντισμού
• Αναβάθμιση Συστήματος των Κοινωνικών Υπηρεσιών
• Ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης αιτημάτων σχολικών μονάδων, η οποία αφορά στην υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος Διαχείρισης Αιτημάτων Σχολείων.

ΣΤ) Κέντρο επιτελικής διαχείρισης Έξυπνης Πόλης

Το Κέντρο επιτελικής διαχείρισης Έξυπνης Πόλης θα αποτελεί σημείο συγκέντρωσης και επισκόπησης των δεδομένων έξυπνης πόλης, με σκοπό τη στήριξη του κεντρικού συντονισμού και της λήψης αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, το Κέντρο θα διαθέτει τέσσερις (4) θέσεις εργασίας για τους χειριστές και video wall ικανού μεγέθους, ώστε να εξυπηρετεί τους χειριστές με ταχύτητα, πληρότητα και αξιοπιστία.

Ζ) Πλατφόρμα Έξυπνης Πόλης

Η πλατφόρμα έξυπνης πόλης θα συνδέει όλες τις υπό ανάπτυξη εφαρμογές έξυπνης πόλης και θα εμφανίζονται μέσα σε ένα ενιαίο πληροφοριακό περιβάλλον. Επιπρόσθετα, θα συνδέει τα δεδομένα από ετερογενή συστήματα παρακολούθησης πληροφοριών και αισθητήρων. Η πλατφόρμα θα είναι αποδέκτης των πληροφοριών, θα ομογενοποιεί τα δεδομένα από διαφορετικές «πηγές» πληροφοριών και αισθητήρων και από διαφορετικά συστήματα, τα οποία θα τακτοποιεί και αναβαθμίζει σε τέτοια μορφή, που η επεξεργασία τους θα μπορεί να παράγει πολύ σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες για τη διαχείριση των πόρων του Δήμου.

Βασικός στόχος θα είναι η πληροφόρηση που θα προσφέρει να διευκολύνει τη λήψη των αποφάσεων της διοίκησης του Δήμου, έτσι ώστε:
  θα αναβαθμίζει στοχευμένα την ποιότητα ζωής και την ασφάλεια των πολιτών,
  θα διαφυλάσσει το περιβάλλον,
  θα διασφαλίζει την αειφόρο ανάπτυξη του Δήμου,
  θα αναβαθμίζει την ασφάλεια των πολιτών,
  θα προφυλάσσει την υγεία των δημοτών
  θα μειώνει το κόστος λειτουργίας του Δήμου,
  θα διευκολύνει τη διοίκηση του Δήμου στη λήψη άμεσων αποφάσεων, μειώνοντας τις ενεργοβόρες διαδικασίες λειτουργίας της.

Η) Επέκταση ασυρμάτου δικτύου LoRaWAN

Τα δεδομένα που παράγουν οι κάθε λογής αισθητήρες της έξυπνης πόλης όπως ενδεικτικά στάθμευσης, πληρότητας των κάδων απορριμμάτων, φωτισμού και περιβάλλοντος, συλλέγονται από ασύρματο δίκτυο διασύνδεσης IoT χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας και υψηλής διαπερατότητας των εκπεμπόμενων σημάτων προκειμένου να τα μεταφέρουν στα ανάλογα λογισμικά παρακολούθησης ή διαχείρισης ή στην πλατφόρμα έξυπνης πόλης. Για την υλοποίηση της συγκεκριμένης διαδικασίας θα υλοποιηθεί εκτεταμένο και αξιόπιστο δίκτυο IoT τύπου LoRaWAN, το οποίο θα εξυπηρετεί το κέντρο του Δήμου αλλά και τις συνοικίες σε ποσοστό που πρέπει να προσεγγίζει το 90%. Η τεχνολογική επιλογή θα είναι δίκτυο LoRaWAN, ενώ μπορεί ενδεχομένως να εξεταστεί κατά τη φάση υλοποίησης, η συμπληρωματική αξιοποίηση δικτύου NBIoT για τα άκρα του δικτύου, εφόσον φυσικά κάτι τέτοιο είναι διαθέσιμο και εμπορικά αξιοποιήσιμο από τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας.

Θ) Σύστημα Κυβερνοασφάλειας (Cybersecurity)

Η κυβερνοασφάλεια (Cybersecurity) είναι η πρακτική προστασίας συστημάτων, δικτύων και προγραμμάτων από ψηφιακές επιθέσεις. Οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο στοχεύουν συνήθως στην πρόσβαση, την αλλαγή ή την καταστροφή ευαίσθητων πληροφοριών, τον εκβιασμό έναντι χρηματικού αντιτίμου, ή την διακοπή των κανονικών επιχειρηματικών διαδικασιών ενός οργανισμού. Μια επιτυχημένη προσέγγιση κυβερνοασφάλειας έχει πολλαπλά επίπεδα προστασίας που απλώνονται σε υπολογιστές, δίκτυα, προγράμματα ή δεδομένα που ένας οργανισμός σκοπεύει να διατηρήσει ασφαλή. Σε έναν οργανισμό, οι άνθρωποι, οι διαδικασίες και η τεχνολογία πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται για να δημιουργήσουν μια αποτελεσματική άμυνα από επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Για αυτόν τον λόγο, ο Δήμος οφείλει να διαθέσει ένα ενοποιημένο σύστημα διαχείρισης απειλών που να μπορεί να αυτοματοποιήσει και να επιταχύνει βασικές λειτουργίες ασφαλείας: τον εντοπισμό, την έρευνα και την αποκατάσταση.
Το σύστημα προστασίας θα να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το σύγχρονο τοπίο απειλών, παρέχοντας εξελιγμένη ασφάλεια δικτύου που υποστηρίζεται από κορυφαία στον κλάδο νοημοσύνη απειλών, με συνεπείς πολιτικές ασφαλείας, ορατότητα και ευχρηστία στη διαχείριση. Επίσης, θα πρέπει να παρέχεται δυνατότητα ανάλυσης σε βάθος και συσχέτιση κακόβουλου λογισμικού περιεχομένου, σε επίπεδο πακέτου και συσχέτιση με DNS, URL και IP.
Θα δοθεί έτσι στον δήμο η δυνατότητα να προστατεύσει τις κεντρικές αλλά και cloud υποδομές του, να θέσει πολιτικές ασφαλείας και κατάτμηση (segmentation) μεταξύ διαφορετικών εφαρμογών, χρηστών και συσκευών του δικτύου και να επαυξήσει την ασφάλεια του.

Εξέλιξη του έργου

Το Υποέργο 1 βρίσκεται σε φάση υλοποίησης και έχει ολοκληρωθεί η Μελέτη Εφαρμογής.
Σε εξέλιξη βρίσκονται: 1. Προμήθεια συστημάτων, 2. Ανάπτυξη, εγκατάσταση των συστημάτων 3. Θέση σε λειτουργία συστημάτων.